Heup dysplasie
Heupdysplasie (afgekort HD) is een afwijking van de heupen. Als een hond heupdysplasie heeft, past de heupkop niet goed in de heupkom. Daarnaast kan de heupkop ook te los zitten bij heupdysplasie. HD is een van de meest voorkomende oorzaken van problemen in de hondenheup en is de belangrijkste oorzaak van artrose in de heup van de hond. We zien heupdysplasie voornamelijk bij de grotere hondenrassen maar het kan ook bij kleinere hondenrassen voorkomen en zelfs bij katten. Het is niet zo dat HD alleen bij oudere honden voorkomt, het komt regelmatig ook bij jonge honden onder een jaar voor.
Oorzaak heupdysplasie bij honden
Heupdysplasie is net als elleboogdysplasie (ED) voor een groot deel erfelijk maar ook omgevingsfactoren kunnen grote invloed hebben op de ernst van de aandoening. Vooral een te snelle groei als pup en overgewicht hebben negatieve invloed op het ontstaan van HD. Daarnaast zullen ook de voeding en de mate van beweging invloed hebben.
Het is niet verstandig om te fokken met dieren die HD hebben. Voor vele rashonden is het verplicht om officiële röntgenfoto’s HD/ED te maken voordat er officieel mee gefokt mag worden.
Heupdysplasie bij jonge honden
De symptomen van heupdysplasie bij jonge honden zijn vaak aspecifiek en treden vaak plotseling op: minder willen spelen, meer liggen en zitten, stijf bij opstaan en na het spelen, kreupelheid aan een of beide achterpoten. Vaak vallen de klachten in eerste instantie niet op bij de eigenaar van de hond.
Een vroegtijdige diagnose van HD is belangrijk omdat je dan nog mogelijkheden hebt om er iets aan te doen. Uitgebreid klinisch onderzoek is belangrijk om een waarschijnlijkheidsdiagnose te stellen. De zogenaamde Ortolani-test speelt hierin een belangrijke rol. Bij een pup in zijligging kan met een specifieke handgreep de heupkop deels uit de kom worden gedrukt. Als de poot dan vervolgens van het lichaam af wordt bewogen, dan schiet de kop met een klik terug in de kom. Uiteindelijk moet de diagnose door middel van röntgenfoto’s bevestigd worden.
Bij jonge honden kan naast absolute rust tot 12 maanden een chirurgische ingreep zinvol zijn om op latere leeftijd grotere problemen te voorkomen. De meest bekende behandelingsmethode is de bekkenkanteling. Middels een operatie wordt een deel van het bekken gekanteld waardoor de heup beter aansluit. De resultaten zijn het beste wanneer de hond tussen de 7 en 11 maanden oud is en er nog geen sprake is van artrose bij de operatie. Op jongere leeftijd, tussen de 3 en 4 maanden leeftijd, kan met soms met een relatief simpele methode ook een goed resultaat bereikt worden. Deze methode, de symphysiodese, remt gedeeltelijk de groei van het bekken waardoor het bekken nauwer blijft en de heupkoppen als het ware ook gekanteld worden. Aangezien op oudere leeftijd deze behandelingen niet zo heel veel zin meer hebben is een vroegtijdige diagnose belangrijk.
Heupdysplasie bij oudere honden
Bij oudere honden met heupdysplasie zien we vaak een ander klinisch beeld. De meeste symptomen worden dan veroorzaakt doordat er slijtage of artrose optreedt in het gewricht. Dit geeft dan meer typische verschijnselen die geleidelijk ontstaan waarbij goede en slechte periodes zich kunnen afwisselen: startkreupelheid, een stijve gang die vaak na enige tijd verbeterd en duidelijk een verminderde bespiering van de achterhand.
Bij het lichamelijk onderzoek is het bewegen van de heupen vaak pijnlijk en soms voel je duidelijk het gewricht kraken of crepiteren. Door uitgebreide botnieuwvormingen is de Ortolani-test vaak negatief. Op rontgenfoto’s zie je duidelijk artrose.
Bij oudere honden wordt vaak met een zogenaamd artrose-regime goede resultaten behaald. Belangrijk is dan overgewicht te voorkomen en om het bewegingspatroon aan te passen zodat de gewrichten wel gebruikt worden maar zo min mogelijk overbelast worden. Soms kan het zinvol zijn om de hulp in te schakelen van een dierenfysiotherapeut. Daarnaast geven we vaak pijnstillers en kunnen bepaalde voedingsstoffen gunstige invloed hebben. Indien een conservatieve therapie niet helpt dan kan men overwegen om de hond alsnog te opereren. Bij lichte honden kan het verwijderen van de heupkop pijn verminderend werken, bij zwaardere honden kan men kiezen voor een volledige vervanging van het heupgewricht door een heupprothese. Soms kan het verwijderen van een bepaalde spier in de lies, de pectineusspier, tijdelijk (6 tot 12 maanden) minder klachten geven alhoewel het de achteruitgang en verdere slijtage van het gewricht niet tegenhoudt.
Preventie heupdysplasie bij honden
Vooral het eerste jaar is een belangrijk jaar in de ontwikkeling van de hond waarin veel mis kan gaan. Voor honden die grotere kans hebben op HD is het verstandig om bijvoorbeeld mee te doen met ons puppy programma.
Heeft u nog vragen of wilt u advies? Neem dan contact op met onze praktijk.